تأثیر موضعی یک ترکیب گیاهی بر فرآیند ترمیم زخم در موش های صحرایی نر دیابتی

مقدمه: فرایند ترمیم زخم در بیماری دیابت دچار اختلال می­گردد. جهت تسریع روند بهبود زخم تلاش های زیادی صورت گرفته است. از دیر باز اثر ترمیمی یک ترکیب گیاهی حاوی آلوئه­ورا، مرمکی، خون سیاوشان و حنا در ترمیم زخم مشاهده شده است، اما مستندات علمی کافی در زمینه چگونگی و سازوکار عمل چنین ترکیبی در زخم­های دیابتی وجود ندارد و این در حالی است که اثرات هر یک از آن ها در مطالعات متعدد و مستقل بر انواع زخم­ها مشاهده شده است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر موضعی ترکیب گیاهی فوق (که به اختصار هربالین نامیده شده است) بر روند ترمیم زخم­ در موش­های صحرایی دیابتی می باشد. روش­ها: در این بررسی موش­های صحرایی دیابتی در دو گروه اصلی کنترل (دریافت کننده وازلین به عنوان حامل) و تجربی (تیمار با مرهم گیاهی هربالین) قرار گرفتند. در کلیه گروه­ها یک زخم مدور با قطر 2 سانتی­متر بر سطح پشتی موش­های دیابتی ایجاد گردید. اندازه­گیری سطح زخم و پارامترهای هیستوپاتولوژی از جمله تشکیل اپیتلیوم جدید، تشکیل بافت جوانه گوشتی و میانگین ضخامت اپیتلیوم در فواصل زمانی 7 ،14 و 21 روز مورد ارزیابی قرار گرفت. کشیدگی اپیتلیوم در روز 14 و طول زخم باقی مانده در فاز انتهایی ترمیم در روز 21 مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: در بررسی ماکروسکوپی زخم­های گروه دیابتی دریافت کننده ترکیب گیاهی هربالین در مقایسه با گروه کنترل ترمیم بیشتری داشتند و التیام زخم از روز 14 به بعد تغییر چشم گیری داشته است (05/0p<). در بررسی میکروسکوپی شاخص تشکیل اپیتلیوم جدید، تشکیل بافت جوانه­ای و ضخامت لایه اپیتلیوم در گروه تیمار نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری نشان دادند. طول زخم باقیمانده در گروه تیمار در روز 21 کاهش معنی دار داشته است (05/0p<). نتیجه­گیری: با توجه به نتایج، ترکیب گیاهی فوق، احتمالاً با تسریع روند تشکیل اپیتلیوم و بافت جوانه­ای و افزایش ضخامت اپیتلیوم نقش مؤثری بر روند ترمیم زخم­های دیابتی دارد و مدت زمان لازم برای بهبودی زخم را کاهش می دهد.